14 Şubat 2014 Cuma

BİRAZ DİKKAT LÜTFEN !


Değerli blog arkadaşlarım ve bu yazıyı okuyacaklar ;
Epeydir dikkatimi çeken ve rahatsız olduğum bir konuda yazmak istiyorum bu sefer. Birçok blog yazılarında yazım hataları yapıldığını görüyorum. Hata yapılabilir elbette, bu çok normal ama yanlış yazımın giderek yaygınlaştığını ve neredeyse normal kabul edilmeye başlandığını görüyorum.

"Öylesine yazıyorum, ne önemi var ki." diyebilirsiniz. Ancak bir yazıdan, o yazıyı yazan hakkında epey fikir sahibi olunduğunu göz ardı etmeyin. Yazıyı yazanın eğitim durumu ve bilgi düzeyinden  tutun, yazıyı yazarkenki ruh durumu, okuyucularına olan saygısı ve bazı karakter özelliklerine kadar. Bozuk bir imla ile yazılmış yazılar güven sorunu oluşturur, yazara ve bloga bakışı olumsuz yönde etkiler. 

İşin bir diğer boyutu ise şu ; Yabancı okuyucular blogunuzu takip etmek istediğinde Google Translate vb araçları kullanıyorlar. Yazılarınız düzgün Türkçe ile yazıldıysa çevirisi de anlaşılır oluyor. Aksi durumda yazılarınız anlaşılamıyor ve takip etmekten vazgeçiyorlar. 

En sık yapılan hataları, Türk Dil Kurumu sitesinden alıntı yaparak aşağıya taşıdım :


    Bulunma Durumu Eki -da / -de / -ta / -te’nin Yazılışı
Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır: devede kulak, yolda  kalmak, ayakta durmak, işte  çalışmak vb.
Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk)
Bağlaç Olan da / de’nin Yazılışı
Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar: Kızı da geldi gelini de. Durumu oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Güç de olsa. Konuşur da konuşur.
UYARI: Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz: Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var (Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var değil)
UYARI: Ya sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır: ya da
UYARI: Da / de bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır: Ayşe de geldi (Ayşe’de geldi değil). Kitabın kapağına da dikkat et (Kitabın kapağına’da dikkat et değil).

Bağlaç Olan ki’nin Yazılışı
Bağlaç olan ki ayrı yazılır: bilmem ki, demek ki, kaldı ki vb.
Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil, şuurla işlen­sin. (Atatürk)
Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.
Birkaç örnekte ki bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örnekler­den çünkü sözünde ek aynı zamanda küçük ünlü uyumuna uymuştur.
Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü de ayrı yazılır: Ders bitti, zil çaldı mı ki? Seni öyle göreceğim geldi ki.
(Bağlaç olmayan "ki" kelimeye bitişik yazılır : Benimki, Öğretmeninki, Teyzeminki. )

Soru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı
Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumla­rına uyar: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü?
Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Verecek misin? Okuyor muyuz? Çocuk muyum? Gelecek miydi? Güler misin, ağlar mısın?
Bu ek sorudan başka görevlerde kullanıldığında da ayrı yazılır: Güzel mi güzel! Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.


NOT : Fotoğrafın konuyla bir ilgisi yok, sayfada hoş bir görsel bulunsun istedim sadece.
 

35 yorum:

  1. çok güzel bir paylaşım olmuş,çok doğru yazdıklarınız...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne yazık ki cep telefonları ve test usulü sınavların getirdiği bir sonuç bu. Ama bir milleti millet yapan en önemli özellik dilidir, korumak lazım.
      Bu konuda hassasiyet göstermene çok sevindim canım, teşekkürler.
      Sevgilerimle

      Sil
  2. Hakikkatten çok önemli, blog olduğu için sanırım önemsenmiyor. Yani sanki bir rahatlama alanı gibi düşünüyorlar, ancak bunun nasıl bir neticesi olduğunu geçen gün öyel komik bir şekilde anladık ki, eşimle ikimiz onca ciddi filmi izlemek bile istemedik, gülme krizlerine girdik.. Dilin gerek yazılı gerekse de sözel kullanımı asılnda o kadar önemli ki... Evet farkında olmadan hepimiz yapıyor olabiliriz, ancak gerçekten dikkatli olmak gerek. Çok komik neticelerini aslında ben de bloğumda paylaşmak istiyordum, bu çok güzel bir yayın olmuş. Çok teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merak ettim şimdi, nasıl bir hata sizi gülme krizine soktu ? A harflerinin şapkaları kalktığından beri müthiş esprili örnekler oluyor mesela. Handan'cığım yazını merakla bekliyorum, sakın fazla erteleme.
      Bu konularda senin de çok duyarlı olduğunu biliyorum, değerli katkın için çok teşekkürler.
      Selam ve sevgilerimle.

      Sil
  3. Kişisel olarak çok dikkat etmeye çalıştığım ama yine de hata yaptığım bir konu maalesef. Artık daha da dikkatli olacağım teşekkürler paylaşımın ve dikkatin için.
    Yazım hatası fazla olan blogları ben de okumak istemiyorum maalesef.
    Türkçe en güzel şekilde konuşulmayı ve yazılmayı fazlasıyla hak edecek kadar güzel bir dil.

    YanıtlaSil
  4. Çok haklısın canım
    bende farkında olmadan konuştuğum gibi yazmışım bazı yerlerde,
    elimden geldiğince düzeltmeye çalışıcam,
    çok teşekkürler yazın için..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Esma'cığım, yazımın dikkatini çekmesine çok sevindim. Düzeltmek istediğini söylemene de çok mutlu oldum. Senin sözüne dayanarak eğer kırılmazsan yorumunu doğru şekliyle yazmama izin verir misin, örnek olması amacıyla.

      " Çok haklısın canım. Ben de farkında olmadan konuştuğum gibi yazmışım bazı yerlerde. Elimden geldiğince düzeltmeye çalışacağım.
      Çok teşekkürler yazın için. "

      En içten sevgilerimle.

      Sil
  5. Türkçe ile ilgili cümlen gerçekten çok doğru. 5-6 dil bilen yabancı bir arkadaşım demişti, Türkçenin çok hoş bir müziği varmış. Sanırım bunu ses uyumuna borçluyuz ve başka bir dilde böyle bir ses uyumu olduğunu duymadım.

    Hatalara gelince, elbette yapacağız. Hata yapmak insana mahsustur. Önemli olan hataları doğru sanmamak. Zaten halk olarak gittikçe daha az kelime ile konuşuyor ve yazıyoruz, üstüne yazım hataları da eklenince dilimiz büyük erozyona uğruyor maalesef.

    İlgin ve hassasiyetine çok mutlu oldum, sevgilerimle.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu cevap, sevgili Juliette' ye idi, ben de hata yapıp yorumunun altına yazamamışım :)

      Sil
  6. Elimden geldiği kadar dikkat etmeye çalışıyorum. Bir eklemede haddim olmayarak ben yapmak istiyorum. Bebeyim - bebeğim gibi kelime hataları da var. En çok bunlara kızıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfirullah Pınar'cığım, hataları görmen ve bundan rahatsız olman çok iyi. İşin başı, dilimizin çok önemli olduğunu, birtakım kuralları bulunduğunu bilmek ve bunların uygulanmasnda itina göstermektir. Yani önce istemek lazım, devamı kendiliğinden gelir. Zamanla alışkanlık haline gelir.
      Hoşgörüne güvenerek, yukarıdaki yorumunda bir yeri düzeltmek istiyorum. 2. cümlende "ekleme de " ayrı yazılacak.
      İlgin ve hassasiyetine cok sevindim canım.

      Sil
    2. Ben az önce bir yorum girdim, yanlışlıkla gönderdim mi gönderemedim mi bilemiyorum. Dikkat edilirse çok faydalı bir paylaşım olmuş. Bir de takip ettiğimiz bloglarda iyi niyetli mi diyelim, taklitçi mi diyelim, bazı arkadaşlar var. Bunlar kelimeyi istediği yerde bölmeye pek hevesliler. Mesela "kitap lar ımı okudum" gibi "çocuklar okul dan geldi ler" gibi bilinçsizce ayrı yazanlar gördüm. Yazım hatası değil, çünkü bloğun genel yazım karakteri bu olmuş. Kendi istediğimiz heceyi ayrı yazabiliyoruz zannediyorlar. Doğrusunu söylemek gerekirse onlar bunu pervasızca yapabiliyorlar:) Bu yazım kurallarını dekoratif olarak kullandığımızı düşünerek kendilerince yorum katıyorlar diyelim. Sevgilerimle..

      Sil
    3. Önceki yorumun gelmemiş Nurten' ciğim. Şimdi sen de yazınca hatırladım, kelimeleri kafasına göre ayıranlar var gerçekten. Pınar'ın dediği gibi " bebeyim " türünde harfleri yanlış yazanlar, iyi yerine iii, ve daha türlü türlü özensizlikler.
      Bütün bunlar, büyük ölçüde cep telefonu SMS' leri ve test usulü sınav sisteminden kaynaklanıyor. Kimi, yazım kurallarını bilmiyorlar, kimi ise kurallara uymamanın özgürlük olduğunu sanıyorlar. Halbuki dilimizi korumak ve sürdürmek için kurallar çok önemli. Dil olmazsa da millet olmaz.
      Son zamanlarda erozyona uğratılan çok değerimiz var maalesef.

      Bu konulara duyarlı olduğunu biliyorum, değerli katkın için de çok teşekkürler.

      Sil
  7. Çok haklısınız nowa hanım, Türkçemizi resmen katlediyorlar. Batı'ya özenti Türkçeleştirilmiş kelimeler yokmu gerçekten sinir oluyorum. Çok faydalı bir post olmuş. Sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nur'cuğum, senin hassasiyetin çok daha önemli ve sevindirici. Çünkü geleceğimiz olan çocuklar yetiştiriyorsun. Onların kodlarını sen yazıyorsun ve çok şükür ki onlara aydınlık ufukların yollarını gösteriyorsun. Annelere, kadınlara çok önemli görevler düşüyor, her konuda.
      Selam ve sevgilerimle.

      Sil
  8. Çok teşekkürler güzel paylaşım için.Çok dikkat ettiğim halede yanlışlar yaptığımı sonradan da görüyorum .Bazı zamanlarda tereddüte düşüyorum. Hepimizim bu konuya dikkat etmesi gerektiğini düşünüyorum.Tekrar teşekürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Serpil'ciğim, bu konuya hassasiyet göstermen işin en önemli tarafı. Düzgün yazmak, konuşmak isteği olduktan sonra az gayretle gerisi gelir. Bol bol kitap okuduğunu biliyorum. Kitapları okurken, hikayenin yanısıra yazım şekli ve noktalamaya da dikkat ettiğinde tereddütlerini gidermiş olursun.
      İlgin ve katkın için çok teşekkürler.
      Sevgilerimle

      Sil
  9. Merhabalar sevgili NOWACRAFT harika bir post olmuş,yazdıklarınız o kadar doğru ve faydalı bilgiler ki çok teşekkür ederiz..Elimden geldiğince bloğumda yayınladığım postlarıma, yazılarıma dikkat ederim ama eminimki çok hatalarım var...Bloğumun ziyaretçi trafiğinden son derece memnunum ama izleyicilerimin ,ziyaretçilerimin gözünde türkçemizide ana dilimizde doğru ve düzgün olarak kullanabilmeyi onların beni bu anlamdada takdir etmelerini çok isterim, daha dikkatli olucam sözzz :) saygılar sevgiler

    YanıtlaSil
  10. Sevgili Suzan, yazımda bahsettiğim konuya önem vermen, üzerinde düşünmen, yorum yazma inceliğini göstermen çok değerli. Üç evlat yetiştiriyor olman, senin bu bakış açına çok daha büyük önem katıyor. Çocuklar, hayatlarının ilk yıllarında ve özellikle annelerinden öğrendikleri kodlarla bütün hayatlarını şekillendiriyorlar.

    Ziyaretçilerinin seni, düzgün Türkçenle de takdir etmelerini istemen, beni çok sevindirdi. Ne yazık ki yanlış yazım şekli o kadar çok yaygınlaştı ki çok kimse bunu normal ve doğru sanıyor. Hatta kurallara isyan etmekle özgürleştiklerini sananlar var. Ama bu düşünce tamamen yanlış ; Trafikte kurallara isyan etsek ne olur - çok kısa zamanda kendimize ve başkalarına zarar veririz. Dilimiz kurallarına uymamakla uzun vadede çok daha büyük zararlara doğru gidiyoruz halbuki.
    Bundan sonra daha çok dikkat edeceğini belirttiğin için ve iyi niyetine güvenerek yorumundaki birkaç kelimenin doğru yazılışını hatırlatmak istiyorum :
    eminimki değil - eminim ki
    türkçemizide değil - Türkçemizi de
    dilimizide değil - dilimizi de
    anlamdada değil - anlamda da
    olucam değil - olacağım

    Suzan'cığım çok öpüyorum ve kolaylıklar diliyorum.

    YanıtlaSil
  11. çok haklısın ...eger benım gıbı sadece gece blog yazabılıyorsan ınan bu durum zorlasıyor gercı cok dıkkat etmeye calısıyorum..ıngılızce yazmıyorum mesela..yada ıg de sadece ıngılızce yazan turk arkadaslarımı da anlamıyorum hem tr de yasıyor ızleyıcısı Turk ama yazdıgı ıngılızce...neyse bu baska konu..harıka bır yazı bu tesekkurler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili kelebeğim, bu yazıma yorum yazma isteği duyman bile bu konudaki hassasiyetini göstermeye yetiyor.
      Senin gibi izleyicisi çok olan yazarların, yazdığı yazının içeriği kadar düzgün yazılmış olması da örnek olması bakımından gerçekten büyük önem taşıyor. Çünkü daha çok genç okuyucuların okuduğu bilindiğinden, görsel öğrenme çok etkilidir.
      Senin yazıların, ayrı yazılması gereken "de, da" bağlaçlarının nadiren bitişik yazılması dışında (ki bunun da aceleden olduğu anlaşılıyor) oldukça düzgünler. Bu bakımdan seni içtenlikle kutluyorum.
      Yorumunda ise büyük harf ve noktalama işaretleri yok ama düzgün yazmayı alışkanlık haline getirdiğinde gece- gündüz farkı kalmayacağını düşünüyorum.
      En içten sevgilerimle.

      Sil
    2. Tatlım cok haklısın...Ben kuzumu uyutunca yanı gece bloga vakıt ayırıyorum ,iş yerımde cepten gırıyorum malum serverlar ve yogun tempo ıste o zamanlar da mumkun olmuyor noktalama işsretleri , ancak post yaparken dikkat etmeye calışıyorum , konusma dılıyle ama duzgun :))) Hassasıyetıne yurekten katılıyorum..sevgıler..bır cep tel cevabıdır:)

      Sil
    3. Çok öpüyorum seni ! Aynen devam, kolaylıklar diliyorum.

      Sil
  12. Ah ah ah! Ellerinize kollarınıza sağlık! Emeğinize sağlık!
    Özellikle hızlı yazdığım zaman benim de yazım hatalarım oluyor ama bunlar daha çok harfleri tam basamamaktan ya da yerlerini şaşırmaktan kaynaklanan masum sayılabilecek yanlışlar. Yine de bu mazeret değil,olmamalı da ...

    Bu yazınızı izninizle paylaşmak isterim.
    Tekrar tekrar teşekkürler arkadaşım,kalın sağlıcakla!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nilgün hanımcığım, sizin de bu konuda çok hassas olduğunuzu çok iyi biliyorum. Hatalara gelince, elbette ki hepimiz yapıyoruz. Önemli olan, hata gerçekten hata mı yoksa bilgisizlik veya önemsememe mi.
      Yazımı paylaşmanıza ancak mutlu olurum, izin ne demek.
      En içten sevgilerimle.

      Sil
  13. Güzel ve dikkat çekici bir paylaşım olmuş. Hepimiz ilk okuldan itibaren dil bilgisi dersi alsak da bu yeterli olmuyor galiba.Yazım dilin de bu daha da çok ortaya çıkıyor.
    Paylaşımı okurken kendimi derste gibi hissettim, yazarken de acaba yanlışım var mı? diye düşünüyorum..Sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Türkan hanımcığım, öğrenmek hayat boyu devam eder. İlkokulda öğreniyoruz ama bunu günlük yaşamımızda uygulayarak sürdürmezsek zamanla unutabiliriz. Mesela kitap okurken, anlatılan öykünün yanısıra, neyin nasıl yazıldığına da biraz bakarsak bilgilerimiz tazelenir. Veya tereddüt halinde Google'dan hemen TDK ( Türk Dil Kurumu ) sitesine girip bakabiliriz. Ben bunu hala sıkça yaparım. Yani düzgün yazma isteği olsun, yeter ki.
      Diyebilirsiniz ki; Çok mu önemli, böyle de anlaşıyoruz pekala.
      Siz çok güzel el işleri yapıyorsunuz. Diyelim ki motifli bir battaniye yapıyorsunuz. Motiflerin her biri aynı ilmek sayıları ve aynı sıkılıkla örülmezse battaniyeniz muntazam görünmez, değil mi. Karşıdan baktığınızda nerede ne hata var, hemen görürsünüz. Yazı da aynen böyle.

      Hoşgörünüze güvenerek "derse" dönersek :
      "Yazım dilin de bu daha çok ortaya çıkıyor. " cümlesinin doğrusu, "Yazım dilinde bu daha çok ortaya çıkıyor."
      "... acaba yanlışım var mı ? diye düşünüyorum." cümlesi ise " ... acaba yanlışım var mı, diye düşünüyorum." yazılsa daha doğru olur.

      Dil, bir milleti millet yapan en önemli özellik ve zenginliktir. Bu konuda duyarlı olduğunuz ve katkı verdiğiniz için çok teşekkürler.
      En içten sevgilerimle

      Sil
    2. Bence de önemli kurallara uyulması. Yanlış yapamamaya dikkat etsem de, hatalarım olduğunu gördüm , teşekkürler...

      Sil
  14. dikkat etmeme rağmen hiç hata yapmıyorum diyemem ama gayret ediyorum en azından.
    takip edeni çok olduğu halde bu konuya dikkat etmeyen bloggerlar biliyorum ki, bu durum hiç hoşuma gitmiyor.
    seni kutluyorum, bu yazıyı paylaşma fikri iyiydi. hepimiz için faydalı olacak:)
    kucak dolusu sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Nagehan hanımcığım, keşke herkes senin kadar duyarlı ve dikkatli olsa. Hataları elbette yapıyoruz, bu çok normal. Üzücü olan, yanlış yazmanın giderek yaygınlaşması ve kanıksanması.
      Dediğin gibi, özellikle takip edeni çok olan bloggerlara daha çok sorumluluk düşüyor.Giyim kuşamlarına gösterdikleri itinanın birazını da kullandıkları dile ayırsalar yetecek aslında.
      İlgin ve desteğin için çok teşekkürler arkadaşım.
      En içten sevgilerimle.

      Sil
  15. ----------Oooo-----
    -----------(----)------
    ------------\---(------
    -------------\_)------
    ----oooO----------
    ----(----)-----------
    -----)---/-------
    -----(_/--------
    Sayfada gezindim :)

    Hem yazım hem de konuşma dilindeki yarama parmak basmışsınız..
    Harikasınız ◕‿◕

    YanıtlaSil
  16. Sevgili Nowa,
    Çok üstünde durduğum bir konuyu ele aldığın için kutlarım. Örneğin nasıl biri olduğumu yazılarımdan anlamıştınız. Çok değerli bir iş yaptınız. En kısa anlarımda dahi telefon mesajı vb birşeyler yazarken hata yapsam sıkılırım. Boşver derim, dayanamaz döner düzeltirim.
    Tüm güzel yorumlara ben de katılıyorum. Bir de, yazı kadar bloglardaki sunumlar da önemli olmalı. Fotograf çekerken ürün dışı görüntülere özen gösterilmeli. Dediğiniz gibi yabancı izleyicileri de düşünmeli, yaptığımız iş bize yakışmalı. Bu nedenle ben birkaç kişiyi, özenli blogları izliyorum.
    Sevgi ve teşekkürlerimle.
    e.t.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konudaki hassasiyetinizi çok rahat tahmin edebiliyordum, şimdi siz de ortaya koydunuz.
      Çok geç olmadan yazı dilimizin nekadar önemli olduğu konusunda toplum bilincinin uyanmasında çok büyük yarar var.
      Düşüncelerinizi ve uygulamalarınızı paylaşarak verdiğiniz katkı için çok teşekkürler.
      Sevgilerimle

      Sil
  17. Merhaba Sevgili Nowa,
    Böyle bir konuya değindiğiniz için sizi, kendime daha da yakın hissettim. Sosyal medya dili veya internet dili ya da ne olursa olsun böyle bir şeyi kabul etmek istemiyorum. Gerçekten de gelecek nesillere aktaracağımız yegane mirasımız. O yüzden hepimize çok sorumluluk düşüyor. Bu konuda hassas olmaya gayret ediyorum. Tekrar teşekkürler,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fikir birliği içinde olduğumuza çok sevindim. Hepimiz elimizden geleni yaparsak dilimiz için bir bilinç dalgası oluşturabiliriz belki.
      Ne iyi ettiniz de düşüncelerinizi burada paylaştınız. Çok teşekkürler.
      Sevgilerimle

      Sil

İçinizden nasıl geliyorsa.